Ad Libitum to festiwal tematyzowany, w każdej swej edycji kierujący uwagę na wybrany aspekt, dziedzinę, czy nurt sztuki improwizacji. W 2022 roku tematem jest „sonic and visual” – łączenie świata dźwięku z tym co wizualne.

Edycja 2022 ukazywać będzie przenikanie się sztuk dwóch dominujących zmysłów – wzroku i słuchu. Tradycyjne dla festiwalu koncerty improwizowane zostaną zestawione z projektami audiowizualnymi. Multimedialna instalacja, odtworzenie neoawangardowych eksperymentów z wideo, to niektóre z elementów tej edycji eksplorujących relację muzyki ze sztuką filmową, wideo, światłem.

Zrealizujemy polską premierę multimedialnego dzieła Yannisa Kyriakidesa – wybitnej postaci sceny współczesnej i Konrada Smoleńskiego. Ich "Trackers" to interaktywna, włączająca publiczność instalacja audio-wizualna, w której muzycy improwizują w oparciu o instrukcje zakodowane w eksperymentalnym wideo. W tym projekcie uczestnikiem będzie powołana specjalnie na okazję festiwalu Grupa warsztatowa polskich improwizujących muzyków w składzie: Zofia Ilnicka – flet, Piotr Chęcki – saksofon, Jakub Paulski – gitara, Robert Jędrzejewski – wiolonczela, Franciszek Pospieszalski – kontrabas.

W programie festiwalu znajdą się także współczesne reinterpretacje performansów Tony’ego Conrada oraz Takehisy Kosugiego – dwóch pomnikowych postaci zarówno awangardy muzycznej, jak i filmowej. Reinterpretacje ich sztuki przygotowane przez polskich twórców – Edytę Jarząb i Macieja Wirmańskiego – przywrócą historii muzyki eksperymentalnej działania, które częściej omawiane są z perspektywy historii kina.

Wśród kontrapunktów czysto muzycznych festiwalu planujemy także występy (solo, trio i w kwartecie) gwiazd sztuki improwizacji, takich jak: Biliana Voutchkova, trio The Croaks: Martin Küchen, Martin Klapper, Roger Turner oraz Georg Gräwe, Fred Lonberg-Holm, Frank Gratkowski, a także kwartet legendarnego Harriego Sjöströma.

Akcentem ukraińskim będzie występ Myroslava Trofymuka w jednej z solowych improwizacji (obok Biliany Voutchkovej i Roberta Jędrzejewskiego)

Ad Libitum to więcej niż tylko festiwal. W miejsce "gotowych produktów", prezentowanych już na świecie koncertów, performansów, festiwal kreuje nowe sytuacje artystyczne. Oddany całkowicie idei improwizacji w muzyce, łączy we współpracy artystów różnych generacji i środowisk, prezentuje zdarzenia unikatowe, ma charakter żywego laboratorium (stąd też wybór miejsca – Laboratorium Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski).

Powołany do życia w 2006 przez Krzysztofa Knittla, jest jedną z niewielu płaszczyzn tego typu międzynarodowych, twórczych kontaktów, tak bardzo pożądanych, zwłaszcza przez artystów polskich młodszych generacji. Wspieranie tego rodzaju współpracy przynosi wspaniałe efekty artystyczne i promocyjne. Przez 16 lat istnienia festiwal zapraszał wielkie muzyczne gwiazdy – autorytety w dziedzinie improwizacji, a także artystów innych sztuk.

W gronie gości dotychczas znaleźli się Lawrence D. „Butch” Morris, Anthony Braxton, Misha Mengelberg, Han Bennink, Barry Guy i Londyn Jazz Composers' Orchestra, Alexander von Schlippenbach i Glob Unity Orchestra, Peter Brötzmann, Evan Parker, Maja Ratkje, John Tilbury, oraz niemal wszyscy najwybitniejsi polscy improwizatorzy od Tomasza Stańki do Rafała Mazura, a nawet – wśród artystów innych dziedzin – Mirosław Bałka. Obecność gwiazd tego formatu sprawiła, że festiwal na trwałe wpisał się w mapę kulturalną Polski, a po sukcesach ostatnich edycji, mocno zaakcentował swoją obecność w festiwalowej przestrzeni Europy.

Nieodłączną częścią Ad Libitum jest rozbudowany program warsztatowy, towarzyszący festiwalowi od początku istnienia. Naszym celem jest rozbudzanie postaw twórczych w najmłodszym pokoleniu artystów. Pośrednim skutkiem takich działań jest wzrost zainteresowania improwizacją jako metodą twórczą, zarówno w kręgach profesjonalistów, jak i w sferze akademickiej, edukacyjnej, a także wśród publiczności.